Cecilie Løveid „Córy Renu”

25 lutego, godz. 19:00. Czytanie odbywa się w ramach przygotowań do premiery „Męczenników” Mariusa von Mayenburga w reż. Grzegorza Jarzyny.

Retransmisja czytania na antenie radiowej „Dwójki” – w niedzielę, 1 marca po 21.30.

Bohaterką sztuki norweskiej dramatopisarki Cecilie Løveid jest Hildegarda von Bingen [1098-1179]. Średniowieczna mniszka, kompozytorka i mistyczka; reformatorka Kościoła, odnowicielka życia monastycznego, kaznodziejka; autorka prac z zakresu teologii, medycyny, kosmologii, przyrodoznawstwa i ziołolecznictwa; poetka, uzdrowicielka, badaczka natury, dyplomatka. Jako pierwsza kobieta samodzielnie założyła klasztor żeński; jako jedyna, za pozwoleniem Kościoła, głosiła kazania dla duchowieństwa i świeckich; jako jedyna kobieta otrzymała zezwolenie i zachętę od papieża do pisania rozpraw teologicznych. Patronka językoznawców i naukowców.

Jej muzykę odkryto dopiero w latach 80. XX wieku. Rozpoczęty w roku 1227 proces beatyfikacyjny z niewiadomych powodów został wstrzymany i dopiero w maju 2012 roku papież Benedykt XVI wpisał ją na listę świętych. Ten sam papież kilka miesięcy potem ogłosił ją doktorem Kościoła – dopiero jako czwartą kobietę w historii Kościoła (obok Katarzyny ze Sieny, Teresy z Ávili i Teresy z Lisieux). Ale to ona była chronologicznie pierwsza.

przekład: Ewa Partyga
reżyseria: Tomasz Cyz (Akademia Teatralna)
występują: Magdalena Kuta, Sandra Korzeniak, Maria Maj, Joanna Osyda, Katarzyna Warnke, Mirosław Konarowski (aktor Teatru Narodowego), Piotr Głowacki

 

Kim była – i kim jest – skoro tak fascynuje współczesnych twórców? W 2009 roku Niemka Margarethe von Trotta reżyseruje biograficzny film Vision. The Life of Hildegard von Bingen, z Barbarą Sukową w roli głównej. Wcześniej, w 1996 roku Norweżka Cecilie Løveid pisze dramat Rhindøtrene (Córy Renu) – biografię-wariację, w której fakty mieszają się z fikcją, a realne z poetyckim. Hildegarda, dyktując Volmarowi – powiernikowi i kapelanowi – swoje wizje (których doświadczała od 3 roku życia, ale do których przyznała się, mając dopiero 42 lata), snuje dramat. Chce napisać moralitet – psychomachię – o Animie wodzonej na pokuszenie przez Diabolusa. Szuka aktora. Szuka ofiary. Walcząc z herezjami, sama popada w herezję.

Gdzie leży granica między mistycznym i zmyślonym? Między wiarą i herezją? Między męczeństwem i ofiarowaniem? Wiek XXI będzie mistyczny albo nie będzie go wcale, mówił francuski pisarz i eseista André Malraux. Być może odpowiedzią na to jest rosnące zainteresowanie życiem i twórczością św. Hildegardy – pierwszej kobiety Kościoła, „walczącej mistyczki i niemal feministki” – jak nazywa ją w książce Ekstazy kobiece Jean-Noël Vuarnet. Mistyczki samotnej, mistyczki „niemal bez Boga”.

Cecilie Løveid (ur. 1951) – norweska poetka, powieściopisarka, autorka dramatów, słuchowisk, sztuk telewizyjnych, a także tekstów dla teatru tańca i performansów. Mieszka w Kopenhadze. Jako dramatopisarka debiutowała w 1976 roku na łamach czasopisma „Vinduet” jednoaktówką Tingene, tingene. Teksty pisze często w ścisłej współpracy z teatrem, który ma je wystawiać. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych współpracowała z eksperymentalnymi scenami offowymi. Jej sztuki budziły zawsze wiele kontrowersji zarówno ze względu na podejmowane tematy, jak i na nowatorskie rozwiązania formalne, burzące skonwencjonalizowane strategie odbioru.